راهنمای انواع مختلف یوگا: از آشتانگا تا یوگای بز
یوگا یک تمرین باستانی با هدف ایجاد اتحاد بین ذهن، بدن و روح است.
بیشتر بخوانید
۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
۳۱ فروردین ۱۴۰۴
یوگا سوتراهای پاتانجلی مجموعه‌ای از متون هستند که نگاهی عمیق به ماهیت واقعی یوگا ارائه می‌دهند—فراتر از تمرین‌های جسمانی (آسانا)، مدیتیشن و تکنیک‌های تنفسی (پرانایاما) که معمولاً با یوگا مرتبط هستند.
یوگا سوتراهای پاتانجلی مجموعه‌ای از متون هستند که نگاهی عمیق به ماهیت واقعی یوگا ارائه می‌دهند—فراتر از تمرین‌های جسمانی(آسانا)، مدیتیشن و تکنیک‌های تنفسی (پرانایاما) که معمولاً با یوگا مرتبط هستند.
یوگا در اصل، رویکردی جامع به تندرستی است.آموزه‌های آن ریشه در تاریخی غنی و فلسفه‌ای عمیق دارند که در طول هزاران سال با هدفی یکتا شکل گرفته‌اند: راهنمایی انسان‌ها برای رسیدن به زندگی بهتر از طریق تعادل ذهن،بدن و روح. به همین دلیل است که یوگا مسیری برای کشف درون و رسیدن به آرامش درونی فراهم می‌کند، با تمرکز بر انضباط ذهنی، اصول اخلاقی و مراقبه.
پس اگر به یوگا علاقه‌مند هستید و می‌خواهید با فلسفه و تاریخ آن بیشتر آشنا شوید، درک سوتراها نقطه‌ی شروع خوبی است.
یوگا سوتراهای پاتانجلی متنی باستانی هندی هستند—مجموعه‌ای از سوتراها یا جملات موجز به زبان سانسکریت که به عنوان بنیاد فلسفه و تمرین یوگا شناخته می‌شوند. همان‌طور که از نام آن پیداست، این سوتراها توسط حکیمی به نام پاتانجلی در دوره‌ای بین قرن دوم پیش از میلاد تا قرن چهارم میلادی نگاشته شده‌اند.هرچند زمان دقیق مشخص نیست.
از آنجایی که این موضوع به زمان بسیار دوری باز می‌گردد و اسناد تاریخی کمی باقی مانده‌اند، داستان پاتانجلی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. او به عنوان یک حکیم، یعنی فیلسوفی با درک عمیق و قضاوت صحیح، شناخته می‌شود که گمان می‌رود آثار زیادی در فلسفه باستانی هند تألیف کرده باشد. برخی آثار منتسب به پاتانجلی، مانند مها بهاشیا، همچنان مورد بحث هستند و برخی حتی معتقدند که نام پاتانجلی توسط نویسندگان مختلفی در آن دوران استفاده می‌شده است.
صرف‌نظر از این مسائل، میراث پاتانجلی،به ویژه از طریق یوگا سوتراها، تأثیری ماندگار بر جنبه‌های مختلف فلسفه، معنویت و تمرینات عملی هند گذاشته است. این متن یکی از نخستین تلاش‌های موفق برای نظام‌مند کردن سنت‌های پیشین یوگا و ارائه‌ی راهنمایی کاربردی و قابل‌فهم برای عموم بوده است.
در ادامه، آنچه از این متن می‌آموزیم را بررسی می‌کنیم.
یوگا سوتراهای پاتانجلی شامل ۱۹۶ جمله موجز(سوترا) هستند که در چهار فصل (پادا) تقسیم شده‌اند. هر پادا بر جنبه‌ای متفاوت از مسیر یوگا تمرکز دارد. این سوتراها با ارائه‌ی نظریه و عمل، خواننده را به سوی هدف نهایی، یعنی رهایی و روشن‌بینی، هدایت می‌کنند.
یوگا سوتراها با فصل سامادهی پادا، یا تمرکز،آغاز می‌شوند—جایی که پاتانجلی پایه‌های فلسفی و عملی یوگا را بنیان می‌نهد.
این فصل شامل ۵۱ سوترا است که به بررسی ماهیت، روش‌ها و حالات تمرکز می‌پردازند، که به سامادهی، یعنی بالاترین حالت آگاهی مدیتیشن یا اتحاد معنوی، منجر می‌شود.
در این بخش، پاتانجلی یوگا را تعریف می‌کند؛انواع مختلف تمرکز را شرح می‌دهد؛ موانع موجود در این مسیر را معرفی می‌کند؛ نقش تمرین در غلبه بر این موانع را توضیح می‌دهد؛ و حالات مختلف سامادهی را تشریح می‌کند.
در فصل دوم با عنوان سادانا پادا (تمرین)،پاتانجلی بر جنبه‌های عملی یوگا تمرکز دارد. او ابزارها یا روش‌ها (سادانا) را برای دستیابی به سامادهی معرفی می‌کند.
این فصل برای یوگی‌ها بسیار مهم است زیرا در اینجا پاتانجلی مسیر هشت مرحله‌ای یوگا، یعنی هشت اندام یوگا را معرفی می‌کند که بسیاری از تمرین کنندگان حداقل نام آن را شنیده‌اند.
سادانا پادا شامل ۵۵ سوترا است که موضوعات متنوعی را پوشش می‌دهند، از جمله:
- کریا یوگا – ترکیبی از سه جزء: تاپاس(انضباط)، سوانادهیا (مطالعه خود یا متون مقدس) و ایشوارا پرانیدانا (تسلیم در برابرقدرت برتر).
- پنج کلشای ذهنی – نادانی (آویدیا)، خودمحوری(اسمیتا)، دلبستگی (راگا)، بیزاری (دوشا)، و ترس از مرگ (ابینیوشا).
- آشتانگا یوگا (هشت اندام یوگا) – مفهومی مرکزی در سادانا پادا.
اساساً فصل دوم راهنمایی عملی برای تغییر سبک زندگی و ذهن است.
ویبهوتی پادا به تمرین‌های پیشرفته‌تر وتوانایی های خارق‌العاده‌ای می‌پردازد که با تمرین دقیق در مسیر یوگا به دست می‌آیند.این فصل با ۵۶ سوترا به توصیف حالات بالاتر آگاهی و قدرت‌های ویژه (سیددی‌ها) می‌پردازد که در اثر تمرین مداوم به دست می‌آیند.
پاتانجلی در این فصل سه اندام نهایی یوگا یعنی دهارانا، دهیانا و سامادهی را با جزئیات بیشتر شرح می‌دهد؛ نحوه‌ی به دست آوردن سیددی ها را توضیح می‌دهد (که خود هدف نیستند بلکه نشانه‌های مسیرند)؛ و مفهوم رهایی را عمیق‌تر بررسی می‌کند.
پاتانجلی فصل چهارم و پایانی یوگا سوتراهارا به هدف نهایی یوگا یعنی کایوالیا، یا آزادی مطلق، اختصاص می‌دهد. این فصل که شامل۳۴ سوترا است، دیدگاهی فلسفی به کایوالیا ارائه می‌دهد و فرآیند رهایی از چرخه‌ی تولد،مرگ و تولد دوباره را بررسی می‌کند.
به عبارتی، کایوالیا پادا عناصر عملی و متافیزیکی یوگا را به هم پیوند می‌زند، ماهیت آگاهی، قانون کارما و شناخت خود را به عنوان جوهری مستقل از بدن و ذهن بررسی می‌کند.
در این فصل می‌توان آموخت:
- ماهیت رهایی به عنوان آزادی کامل
- ویوکا‌ک‌ه‌یاتی (شناخت متمایز)
- پاک‌سازی و کنترل ذهن به عنوان ابزار رهایی
- کارما و زنجیره‌ی علت و معلول
- مسیر رهایی از وابستگی‌ها
در سادانا پادا، پاتانجلی مفهومی کلیدی را معرفی می‌کند: هشت اندام یوگا یا مسیر هشت مرحله‌ای به یوگا.
این سیستم در یوگای معاصر بسیار شناخته‌شده و پرطرفدار است، چرا که اولین و عملی‌ترین چارچوب برای تمرین یوگا را ارائه می‌دهد.این مسیر برای همگان قابل دسترسی است و از اخلاق فردی گرفته تا سلامت جسم و نظم ذهن را شامل می‌شود.
در ادامه این اندام‌ها را مرور می‌کنیم:
یاماها فرمان‌های اخلاقی جهانی هستند که رفتار ما نسبت به دیگران را هدایت می‌کنند:
- آهیمسا (عدم خشونت)
- ساتیا (راستگویی)
- آسته‌یا (دزدی نکردن)
- برهمه‌چاریا (节制یا خودداری)
- آپاریگراها (عدم دلبستگی و طمع)
تمرینات فردی و معنوی:
- شوچا (پاکیزگی)
- سانتوشا (رضایت)
- تاپاس (انضباط)
- سوانادهیا (مطالعه خود)
- ایشوارا پرانیدانا (تسلیم در برابر قدرت بالاتر)
تمرین حرکات بدنی یوگا که بدن را برای مدیتیشن آماده می‌کند.
تنظیم تنفس برای آرامش ذهن و کاهش انرژی منفی.
تمرکز بر درون و قطع وابستگی به محرک‌های بیرونی.
تمرکز ذهن بر یک نقطه بدون انحراف. تمریناتی مثل نگاه کردن به شمع یا تمرکز بر تنفس.
حالت پیشرفته‌تر تمرکز که در آن ذهن در موضوع مدیتیشن غرق می‌شود.
وضعیتی از یگانگی با هستی، جایی که آگاهی فردی در آگاهی جهان حل می‌شود.
یوگا سوتراهای پاتانجلی که هزاران سال پیش نوشته شده‌اند، هنوز هم نسل‌های جدید یوگا را الهام می‌بخشند. نظام فکری او به صورت یک راهنمای فرازمانی، درک متعادلی از زندگی، آرامش درونی و ارتباط با هستی را ارائه می‌دهد.
یوگا سوتراها نه‌تنها پایه‌گذار تمرین‌های فیزیکی مدرن بوده‌اند، بلکه بر انضباط ذهنی و اصول اخلاقی نیز تأکید دارند و یوگا را به شیوه‌ای بی‌مانند برای زندگی تبدیل کرده‌اند.
از همین رو، میراث پاتانجلی گنجینه‌ای ارزشمند برای تمام علاقه‌مندان یوگا است که در جست و جوی رشد شخصی و آزادی معنوی هستند.
شما میتوانید از طریق پر کردن فرم یا تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید.
