چگونه با پرورش آگاهی از تنفس از حال بد عبور کنیم

چگونه با پرورش آگاهی از تنفس از حال بد عبور کنیم

یوگا رقص هر سلول با موسیقی هر دم و بازدم است که آرامش و هماهنگی درونی را ایجاد می‌کند.

همه ما گاهی دچار حال بد یا بی‌حوصلگی می‌شویم.پرسش اینجاست که در چنین موقعیتی چه باید کرد؟ بسیاری از افراد برای بیرون آمدن از این وضعیت راه‌های مختلفی امتحان می‌کنند، اما یکی از مؤثرترین روش‌ها توجه به تنفس است.

حال بد یا بی‌حوصلگی نه خوب است و نه بد.در واقع حال و هوا نشانه‌ای است از آنچه در عمق ذهن و احساسات ما جریان دارد؛ مثل نوک کوه یخی که بخش بزرگی از آن زیر آب پنهان مانده است. وقتی ذهن مدام به دلخوری‌ها، نگرانی‌ها یا ناامیدی‌ها می‌پردازد، گویی در یک حلقه بی‌پایان گیر کرده‌ایم. راه رهایی از این حلقه می‌تواند ساده باشد: شروع به نفس کشیدن آگاهانه.

پیوند نفس و احساسات

حکیمان یوگا هزاران سال پیش دریافته‌اند که تنفس پلی میان ذهن و احساسات است. الگوی تنفس و حالت روحی به شدت بر هم اثر می‌گذارند؛این ارتباط «چرخه نفس و احساس» نامیده می‌شود:

احساسات و افکار الگوی تنفس را تغییر می‌دهند. هنگام ناراحتی یا اضطراب، تنفس کوتاه، سطحی و تند می‌شود. برعکس، در زمان آرامش یا تمرکز عمیق، تنفس طولانی، آرام و یکنواخت است.

الگوی تنفس می‌تواند بر احساسات اثر بگذارد. اگر نفس‌های سریع و سطحی بکشیم، بدن آماده حالت هشدار یا اضطراب می‌شود. درمقابل، وقتی آهسته و عمیق نفس می‌کشیم، آرامش و تعادل بیشتری احساس خواهیم کرد.

پس با مشاهده و تنظیم آگاهانه دم و بازدم می‌توان به درک بهتری از حال روحی رسید و حتی آن را تغییر داد.

تنفس به عنوان تمرین یوگا

‍

برای تمرین یوگا همیشه نیاز به مت یا حرکات بدنی نیست. تنها با نفس هم می‌توان وارد مسیر تمرین شد. متون قدیمی یوگا مانند هاتایوگا پرادیپیکا تأکید دارند: وقتی نفس آشفته باشد، ذهن نیز بی‌قرار است. اما زمانیکه نفس آرام شود، ذهن نیز آرام می‌گیرد.

این اصل نه تنها در یوگا بلکه در آموزه‌های بودا نیز وجود دارد. در سوتای «آنپاناساتی» یا «آگاهی کامل از تنفس» بودا راهکاری سادهاما عمیق را آموزش داده است:

با دم، آگاه می‌شوم که در حال دم هستم.

با بازدم، آگاه می‌شوم که در حال بازدم هستم.

با دم، به کل بدنم آگاه می‌شوم.

با بازدم، بدنم را آرام می‌کنم.

این تمرین بر مشاهده نفس بدون قضاوت و بدون تلاش برای تغییر آن تأکید دارد. کافی است توجه به رفت و برگشت نفس از بینی متمرکز شود.هر بار که ذهن سراغ فکر دیگری می‌رود، آرام توجه دوباره به نفس بازگردانده شود.

تبدیل آگاهی از نفس به عادت

‍

تمرین روزانه آگاهی از تنفس می‌تواند حال و هوای درونی را به‌ طور شگفت‌ انگیزی تغییر دهد. این تمرین ساده به مرور موجب تغییر نگرش به زندگی و افزایش توانایی در مدیریت احساسات می‌شود. وقتی این عادت نهادینه شود،تغییرات مثبتی در خلق‌وخو و آرامش ذهن ایجاد می‌کند.

به بیان ساده، هر بار که حال بد یا اضطراب سراغتان آمد، کافی است چند دقیقه بنشینید و تنها به دم و بازدم خود توجه کنید. اینکار ساده می‌تواند همانند کلیدی باشد که ذهن را از آشفتگی رها کرده و به سکون و آرامش برساند.

به یاد داشته باشیم: وقتی نفس آرام می‌شود،ذهن نیز آرام خواهد شد. تنفس آگاهانه راهی ساده اما عمیق برای یافتن پناهگاه درونی و رسیدن به آرامش است.

‍